Galicia xa conta cun protocolo unificado de actuación ante casos de sospeita de presentación de produtos químicos no seu sistema sanitario. Así o destacou a conselleira de Promoción do Emprego e Igualdade, María Jesús Lorenzana, tras a súa reunión co director xeral de Asistencia Sanitaria do Sergas, Jorge Aboal, quen lle remitiu un documento xa remitido ás sete áreas sanitarias para que comece a funcionar inmediatamente pero que será obxecto de permanente revisión e actualización coas achegas que se reciban.
Neste sentido, Lorenzana remitirá este documento ao Observatorio Galego da Violencia de Xénero, dependente da Consellería de Promoción do Emprego e Igualdade, para que o seu contido sexa trasladado aos seus colexiados e sometido a alegacións. Ademais de diversos departamentos da Xunta, representantes da Delegación do Goberno, da FEGAMP, do Tribunal Superior de Xustiza, da Fiscalía Superior, de asociacións de mulleres, organizacións sindicais e empresariais e colexios profesionais como os de dereito, psicoloxía, traballo social ou educación social.
O protocolo elaborado polo Sergas partiu do que se levaba a cabo con anterioridade no servizo de emerxencias das áreas sanitarias de Ourense, Verín e O Barco de Valdeorras, sistematizándoo, adaptándoo a un formato común para todas as áreas sanitarias e ampliándoo tamén a primaria. coidado.
En concreto, o protocolo define as substancias máis habituais nos casos de presentación de produtos químicos e os indicadores de sospeita que debe ter en conta tanto o persoal sanitario de atención primaria como de urxencias hospitalarias, indicando sempre a derivación a este último no caso de sospeita. Dentro dos servizos de urxencias, o protocolo define os motivos de consulta que deben deixar constancia na historia clínica durante o proceso de triaxe e fai recomendacións como a realización da anamnese (preguntas ao paciente) en caixa pechada e a exploración física tanto ante testemuñas sanitarias como , se a persoa afectada así o desexa, os seus acompañantes.
Por último, o protocolo realiza as probas diagnósticas e toxicolóxicas a realizar neste tipo de casos, tanto para detectar as consecuencias clínicas da submisión química como para descubrir as substancias empregadas no suposto delito. Neste último caso, o documento indica os marcadores a realizar á hora de solicitar estas probas a través do sistema de historia clínica electrónica e defínese o procedemento médico legal para, *atender a correspondente denuncia, recoller estas mostras e garantir unha cadea de custodia en colaboración co Forzas e Corpos de Seguridade do Estado e Instituto de Medicina Legal de Galicia.
Por último, o protocolo establece a necesidade de emitir un informe de lesión en todos os casos e establece pautas para o seu seguimento clínico posterior para que, segundo as circunstancias do caso, se proceda á profilaxe de posibles infeccións ou á derivación a unidades de saúde mental ou de asistencia social. traballar para apoiar á vítima.
Aumento dos casos
A exposición de motivos do protocolo define a submisión química e destaca que o Instituto Nacional de Toxicoloxía detectou nos últimos anos un aumento dos casos de agresións sexuais en situacións de abuso de alcol e outras drogas e tamén de uso intencionado de substancias químicas. Nestes casos, a vítima adoita ser unha muller nova, xeralmente menor de 30 anos, mentres que o agresor adoita ser un home que nunha alta porcentaxe dos casos (ataques nun 70%) é un coñecido da vítima.
O protocolo identifica como fármacos habituais nestes casos aquelas substancias solubles en medio acuoso que non adoitan dar cheiro, sabor ou cor á bebida na que se usan, que son eficaces a baixas doses e que teñen efectos inespecíficos. que se pode confundir cunha intoxicación alcohólica ou cunha enfermidade, e así non levantar sospeitas.
Estes fármacos poden ir desde benzodiazepinas ata alcaloides como a burundanga, analxésicos como a ketamina ou o fentanilo, pasando polos barbitúricos como o éxtase líquido (GHB) ou os opiáceos, o LSD e outros derivados alucinógenos. Todos eles afectan ao estado de conciencia con relativa rapidez e durante moito tempo e provocan un maior ou menor grao de amnesia que pode levar á vítima a dubidar da existencia dunha agresión sexual e que, en todo caso, dificultan a súa capacidade de achegar datos. e detalles.
Nestas situacións, o obxectivo deste protocolo é sistematizar a sospeita, diagnóstico, tratamento e seguimento das vítimas e coordinar as actuacións entre a sanidade pública e os servizos policiais e xudiciais para garantir o tratamento correcto da vítima e facilitar o persecución por delitos.
