Serán posibles as publicacións sobre o Carballiño dos anos 60, porque Santiago Cacho Rodríguez accede a darnos o consentimento para utilizar o seu blog:
O CARBALLIÑO, CALLEJERO AÑOS 60 (asruasdocarballino.blogspot.com)
Con este blog, Cacho tratou de lembrar e homenaxear aos comerciantes e profesionais que, coas súas respectivas actividades, contribuíron a manter viva a vila, na época da existencia da última rondalla da vila carballiñesa, e do grupo de música pop – rock “Los Poker”
Este grupo de mozos, moitos deles alumnos de Don Juan Corral, amenizaron os entroidos dos anos sesenta cos seus desfiles e actuacións durante tres anos.
A crónica da curta existencia de ambas formacións queda contida no blog:
https://pulpopokers.blogspot.com/2019/08/lospoker.html
Os documentos escritos que Cacho inclúe no seu blog “Carballiño. Callejero años 60” proceden da prensa da época (Faro de Vigo e La Región), da revista “Ambiente” e, sobre todo, das actas de xuntas municipais e plenos e dos programas de festas de San Cibrao.
A maioría dos antigos documentos gráficos empregados no citado blog proceden da publicación de Miguel Anxo Fernández: “Vellas Historias Vellas Fotografías 1870 – 1970” (1992). Tamén se utilizaron fotos do álbum de Xosé Manoel Rodríguez González (Pichi): “O Carballiño 1869-1979 Álbum Fotográfico da Vila do Arenteiro” (2010), de José Luis Diz: “Xentes do Carballiño 1890 – 1990” (2016) , de “Potiños”: “O Carballiño, Industria e Comercio – 1925-1995″ (2019), cuxa selección e recopilación fotográfica foi feita por José Luis Diz Rodríguez e Manuel Blanco Guerra ” Celta “, e algunha achega de Moncho Fuentes.
A parte das fotografías propias do redactor, importante foi a achega de fotografías dos familiares dos comerciantes e profesionais citados.
BADAL NOVAS
Da grazas por poder dispor do dito blog e publicalo no noso medio, traducindo ao galego as notas e comentarios que aparecen en castelán no blog orixinal, completando ca nosa propia información sobre os profesionais e comerciantes e engadindo as novas fotos que achegaron os seus familiares. Agradecemos as fotos de MONCHO FUENTES e, sobre todo, as aportadas polo profesor do IES Nº1 JUAN VALCÁRCEL OBELLEIRO e o grupo de alumnos do curso 1991-92 ( Jaime Pérez, Patricia Paniagua, Mª José Vázquez, Encarna Rodríguez e Susana Rey ) que cursando a asignatura de Deseño fixeron un traballo sobre o urbanismo do Carballiño.
COMERCIOS, EDIFICACIÓNS, PROFESIONAIS…
Do mesmo xeito que as rúas, a Praza Maior foi obxecto das vicisitudes políticas. Desde finais do século XIX, levou o nome de ELDUAYEN, marqués do Pazo de la Merced; en 1931, pasou a ser a Plaza de la República; en 1937, tomou o nome de Generalísimo Franco.
A Praza Maior é, en xeral, o lugar máis céntrico e principal do centro urbano, un espazo aberto que permite o contacto e a comunicación entre os cidadáns.
En Moitos casos, na Praza Maior coinciden o poder político, a Casa do concello, e o relixioso, a Igrexa parroquial.
A Praza Maior cumpre unha gran cantidade de funcións urbanas e é o escenario para todo tipo de celebracións e festexos, profanos e relixiosos.
1 AYUNTAMIENTO-CASA DO CONCELLO
A Casa do concello data de 1862.
Na planta nobre, atopábanse o salón de actos, o despacho do señor alcalde, as oficinas e o xulgado de paz.
Na torreta, instalouse en 1863 o reloxo que foi obxecto de reparación en 1924, sendo alcalde o señor Gulías.
Dita reparación levou consigo a posibilidade de eliminar o posto de relojero que existiu ata entón, dado que o arranxo permitía a calquera empregado municipal darlle corda
O escudo de Castela e León do balcón principal lembra o que colocaron funcionarios do Goberno central en 1901 con motivo da solemne declaración do tratamento de Excelentísimo Concello outorgado pola raíña rexente María Cristina.
O segundo piso do edificio construíuse en 1994.
BIBLIOTECA
Entre outros servizos, nos anos 60, a biblioteca municipal, moi concorrida entón, achábase na planta baixa, ocupando boa parte do espazo destinado na actualidade polas dependencias da policía local.
De conformidade co establecido na orde publicada na Gaceta de Madrid do 14 de xuño de 1932 na que se estipula que todos os municipios deben crear unha biblioteca pública, a Corporación de Carballiño, no pleno do 28 de xuño de 1932, decide asignar un local adecuado para tal fin.
Os fondos da biblioteca foron crecendo polas correspondentes subvencións.
Nesa época, a biblioteca vese moi concorrida, como se pode apreciar nos balances dalgúns daqueles anos.
O local destinábase tamén a todo tipo de actividades culturais.
.jpg)
2 BAZAR Y RELOJERÍA “BARRANCOS”
Este establecemento tiña a súa entrada pola rúa Aldara
3 BAR – FONDA MOUCHO
O dono do edificio e do Bar Moucho era Jesús Garriga Cavo, casado con Visitación Paz Lorenzo. Visitación era unha boa cociñeira, polo que moita xente hospedábase na súa fonda.
Anteriormente, neses locais, estivo instalado a hospedaxe de “A Rogelia”, antes de trasladar o seu negocio á Praza dos Irmáns Prieto.
O matrimonio Garriga – Paz tivo tres fillos. A maior, María Luisa, “Marisa” emigrou a Venezuela e estableceuse logo en Pontevedra.
Dos dous homes, Jesús e Ramón, ningún deles proseguiu co negocio dos seus pais. Na época da nosa crónica, Jesús, “Suso”, estaba empregado na xestoría Lex.
O vello edificio desaparece en 1964.
Constrúese o novo edificio segundo permiso municipal.
.png)
4 PELUQUERÍA “MALAVÍ”
O Barbeiro, BERNARDO PEREIRA, da familia de “Os Malaví”, era irmán de Camilo “O Chupete” e de Fidel “O Rocha” ( Peñasco).
.png)
Persoalmente lembro esa barbaría, sobre todo, porque sendo pequeno, durante as festas de setembro, a miña nai e eu refuxiabámonos debaixo do balcón do edificio para ver sen problemas os fogos artificiais da Praza.
5 GESTORÍA ASPILCHE
Don MARTÍN ASPILCHE JUSTO era un dos xestores de referencia de entón.
Dos seus tres fillos, Martín, Milagros e Víctor, era este último o máis popular no pobo, debido ao seu particular carácter e a súa afección ao fútbol, polo que se lle coñeceu sempre familiarmente polo seu alcume.
ESTANCO ESPÍRITUSANTO
Este estanco xestionábano JUAN CARBALLO ESPÍRITUSANTO e a súa esposa CONCHITA PAZO ÁLVAREZ, quen o herdou do seu pai.
.png)
O pai de Juan, pola súa banda, tiña unha granxa avícola na estrada de Irixo.
Os corresponsales de prensa, o señor Pedrouzo neste caso, consideraban entón que era insuficiente o número de estancos no Carballiño e que estaban mal abastecidos .
BARBERIA PACO FERNÁNDEZ
FRANCISCO FERNÁNDEZ era fillo de Juanita, unha de “ As Marías”, irmás costureiras que vivían na Carreira.
Francisco estaba casado con Mari Carmen Godoy Rodríguez.
CAMISERÍA GODOY
O fillo de Francisco, JOSÉ FERNÁNDEZ GODOY, moi afeccionado ao fútbol, estivo a traballar algún tempo na tenda de tecidos de Hipólito ” Fariñas”.
Cando se xubilou o seu pai en 1966, Godoy abririó no devandito local a sua camisería.
6 CONFECCIONES PACO
7 TEJIDOS LARODRY
Da asociación de Benigno Lage Neira e Camilo Rodríguez naceu Tecidos Larodry.
.png)
Benigno estaba casado Mucha Tesouro, dos Tesouro do comercio de tecidos. Camilo estábao con Carmen Calvo, irmá de Rosa, a esposa de José Antonio do Royal.
Foi un dos comercios de máis empaquetado do Carballiño da época, entre outras razóns, porque ambos eran persoas comprometidas social e culturalmente.
Camilo foi tamén alcalde do pobo.
7 RELOJERÍA CAMBESES
Dos irmáns Pérez Cambeses, eran as irmás Pilar e Alicia as que se ocupaban desta pequena tenda de artigos de xoiería.
.png)
Dos reloxos, ocupábase Antonio, cuxa tenda se atopaba na rúa Mosquera. Outro irmán, José, estaba empregado na farmacia de Santamaría, casado coa súa irmá Bernardina.
El fotógrafo Potiños, retratado por su colega Rizo, delante de la relojería.
8 CAMISERÍA, PAQUETERÍA CELTA
Na súa orixe, o comercio de tecidos e mercería da Praza Maior montárono tres socios, quedándose finalmente co negocio Manuel Blanco Quintela.
.png)
Como galeguista que participou na creación da revista NOS, Manuel Blanco púxolle ao seu comercio o nome de CELTA, para lembrar as orixes do pobo galego
Ao construír a súa vivenda na rúa Calvo Sotelo, Blanco ampliou o negocio, abrindo no baixo un local con saldos.
Por último, o matrimonio Blanco-Guerra reuniu todas as tendas na rúa José Antonio, utilizando como almacén un local na Alameda.
Ademais do negocio, Blanco Quintela participou activamente na vida social e, en especial, na creación do actual Casino.
9 BANCO PASTOR
Tiña a entrada polo número 1 de T. Mª Mosquera.
10 CONFITERÍA “LAS JULIANAS”
O edificio construído en 1862, era propiedade de Manuel Valeiras Alba, casado con Florentina Pereira Mosquera, coñecidos como “Os Cachapego”, emparentados con “Os Bacalao Seco” (Manuel e Florentina eran sogros de Evaristo Calvo Gómez, o “Bacalao Seco” orixinario).
Nun principio As Julianas tiñan o obrador no número 4, onde se instalaría posteriormente a barbaría “ Malaví”. Ao emparentar con “Os Cachapego”, trasladaron o negocio a esta casa.
AGRADECEMENTOS
En memoria dos membros da rondalla e do grupo de música “Los Poker” que faleceron e en nome dos vivos, a maioría con domicilio fóra das Terras do Orcellón, Cacho agradece a BADAL NOVAS a súa iniciativa para dar a coñecer a curta aventura daqueles mozos que viviron no Carballiño nos anos sesenta e lembrar aos seus coetáneos.
BADAL NOVAS únese tamén ao agradecemento de Cacho por aqueles que coas súas publicacións de álbumes fotográficos facilitaron a redacción do seu blog e do que nos ocupa:
Pola nosa banda, BADAL NOVAS agradece as fotos e informacións achegadas polos familiares dos concidadáns citados no blog, os documentos gráficos facilitados por MONCHO FUENTES
e, sobre todo, os achegados polo traballo escolar sobre Carballiño, dirixido polo profesor JUAN VALCÁRCEL OBELLEIRO.
Grupo de Diseño ( 3º BUP Medición e Urbanismo ) do IES Nº1 . Profesor Juan Valcarcel
Se alguien quere colaborar con fotos ou documentos para enriquecer esta publicación, asi como correxir posibles erros pode facelo a través do mail info@badalnovas.com
Manuel Amil Otero. Decembro de 2022
