Serán posibles as publicacións sobre o Carballiño dos anos 60, porque Santiago Cacho Rodríguez accede a darnos o consentimento para utilizar o seu blog:
O CARBALLIÑO, CALLEJERO AÑOS 60 (asruasdocarballino.blogspot.com)
Con este blog, Cacho tratou de lembrar e homenaxear aos comerciantes e profesionais que, coas súas respectivas actividades, contribuíron a manter viva a vila, na época da existencia da última rondalla da vila carballiñesa, e do grupo de música pop – rock “Los Poker”
Este grupo de mozos, moitos deles alumnos de Don Juan Corral, amenizaron os entroidos dos anos sesenta cos seus desfiles e actuacións durante tres anos.
A crónica da curta existencia de ambas formacións queda contida no blog:
https://pulpopokers.blogspot.com/2019/08/lospoker.html
Os documentos escritos que Cacho inclúe no seu blog “Carballiño. Callejero años 60” proceden da prensa da época (Faro de Vigo e La Región), da revista “Ambiente” e, sobre todo, das actas de xuntas municipais e plenos e dos programas de festas de San Cibrao.
A maioría dos antigos documentos gráficos empregados no citado blog proceden da publicación de Miguel Anxo Fernández: “Vellas Historias Vellas Fotografías 1870 – 1970” (1992). Tamén se utilizaron fotos do álbum de Xosé Manoel Rodríguez González (Pichi): “O Carballiño 1869-1979 Álbum Fotográfico da Vila do Arenteiro” (2010), de José Luis Diz: “Xentes do Carballiño 1890 – 1990” (2016) , de “Potiños”: “O Carballiño, Industria e Comercio – 1925-1995″ (2019), cuxa selección e recopilación fotográfica foi feita por José Luis Diz Rodríguez e Manuel Blanco Guerra ” Celta “, e algunha achega de Moncho Fuentes.
A parte das fotografías propias do redactor, importante foi a achega de fotografías dos familiares dos comerciantes e profesionais citados.
BADAL NOVAS
Da grazas por poder dispor do dito blog e publicalo no noso medio, traducindo ao galego as notas e comentarios que aparecen en castelán no blog orixinal, completando ca nosa propia información sobre os profesionais e comerciantes e engadindo as novas fotos que achegaron os seus familiares. Agradecemos as fotos de MONCHO FUENTES e, sobre todo, as aportadas polo profesor do IES Nº1 JUAN VALCÁRCEL OBELLEIRO e o grupo de alumnos do curso 1991-92 ( Jaime Pérez, Patricia Paniagua, Mª José Vázquez, Encarna Rodríguez e Susana Rey ) que cursando a asignatura de Deseño fixeron un traballo sobre o urbanismo do Carballiño.
Rúa CURROS ENRIQUEZ ( antiguamente Rúa General Mola )
Esta rúa era antigamente a prolongación da rúa Bugallal, e máis recentemente érao tamén de José Antonio (hoxe Rosalía de Castro). A rúa constituía, ao final do seu percorrido, a arteria principal de barrio de San Ramón, cuxa festa se celebraba o 31 de agosto.
Manuel Curros Enríquez, natural de Celanova, foi un poeta, representante do período histórico-literario chamado Rexurdimento na literatura galega. A súa obra caracterízase polo seu profundo contido social. Wikipedia
Emilio Mola Vidal foi un militar español de orixe cubana que desempeñou un papel importante durante a ditadura de Primo de Rivera e a Segunda República. Foi tamén o líder do golpe de Estado de 1936 que, tras o seu fracaso inicial, deu orixe á Guerra Civil. Wikipedia
COMERCIOS, EDIFICACIÓNS, PROFESIONAIS…
RUEIRO
CAFÉ AUTOBAR
Os propietarios do café eran EMILIO VARONA, empregado de banca, e o seu cuñado ANTONIO GONZÁLEZ. Café concorrido pola súa situación e porque foi o primeiro do pobo en poñer a televisión.
BARBERÍA FIDEL
Outrora, as barbarías eran un dos mentideros populares máis concorridos. A barbaría de FIDEL CAVO, natural de Arcos, o era, ademais, por atoparse nun sitio privilexiado e por ter como oficial a ARTURO VÁZQUEZ, o vocalista e saxofonista da orquestra MÍLLARA.
EMBUTIDOS MOZO
FRANCISCO MOZO, por todos coñecido como o “Francisco dos NIÑOS”, con fábrica de embutidos en Arcos, de onde era veciño, puxo o seu despacho privado no local onde, con anterioridade, atopábase a camisería de DARÍO DIZ.
REPUESTOS Y CARBURANTES CESÁREO SOBRINO PEREIRA
O propietario do establecemento, don CESÁREO SOBRINO PEREIRA estaba casado con Elena Rodríguez García, con quen tivo tres fillos: Pepe, xerente do Café Sobrino; Elisa casada co industrial vigués Luís Pardo, e Concha, casada con Andrés Piteira.
Entre outras actividades empresariais, Cesáreo Sobrino participou na creación dunha das empresa de transporte do pobo, o Auto Industrial, nos albores do século XX.
A tenda de repostos estivo, nun principio, situada no 21 de Tomás María Mosquera
Na época da nosa crónica, o domicilio e o negocio de Cesáreo Sobrino atopábase no tres de General Mola.
O responsable do negocio era entón o seu sobriño CASIMIRO RODRÍGUEZ ALONSO, familiarmente coñecido como ” MIROS”.
Para despachar a gasolina, a instalación contaba cunha bomba manual situada no número 1 de General Mola, na esquina da barbaría de Fidel.
O gasóleo servíase pola Praza do Maíz, hoxe Praza do Emigrante.
Ademais dos repostos do automóbil e os carburantes, o establecemento tiña a representación das motos Guzzi e de repartición de Butano. No pobo, había entón non máis dunha ducia de fogares con cociñas de butano. A bombona repartíaa este redactor na barra da bicicleta.
En 1961, don Cesáreo cedeu o negocio aos seus xenros LUÍS PARDO e ANDRÉS PITEIRA.
En 1961, Andrés Piteira construíu a gasolineira que leva o seu apelido na estrada de Ourense.
En 1964, Luís Pardo traspasou a tenda de repostos a Gonzacoca.
GONZACOCA
A empresa que adquiriu o traspaso estaba rexentada por EDUARDO GONZÁLEZ ALONSO.
CAFÉ BAR MANOLO
Da barra, verdadeiramente alta, e da sala ocupábase SEVERINO FERNÁNDEZ o propietario do bar “Manolo”, o nome do seu fillo maior.
Da cociña ocupábase a súa esposa, MODESTA VÁZQUEZ, que lograba deleitar aos seus clientes cunhas deliciosas luras e uns exquisitos riles ao jerez, que nada envexaban aos que preparaba Julita na Gazpara
7-GUARNICIONERÍA
De ETELVINO, o último guarnicionero do pobo, recordo só o nome, do mesmo xeito que o das súas dúas fillas, Isabel e Susa, empregadas ambas na central de Telefónica.
ABOGADO AURELIO MIRAS AZOR
Don AURELIO MIRAS AZOR trasladou o seu despacho a este número de General Mola, cando obraron no número 3 da rúa Aldara, onde se atopaba o seu despacho ata entón.
HOTEL, RESTAURANTE, BAR CELIA
O titular do negocio era FRANCISCO RODRÍGUEZ VÁZQUEZ, pai de FRANCISCO RODRÍGUEZ VILA, familiarmente conocido como “PACO da CELIA”.
Debido á súa localización, a que ofrecía todos os servizos de hostalería, bar-restaurante-hotel, á variedade e calidade dos produtos que ofrecía e, sobre todo, á xovialidade do propietario, FRANCISCO RODRÍGUEZ VILA, coñecido no pobo como “PACO dá CELIA”, este establecemento era posiblemente o máis frecuentado do pobo.
Paco estaba casado con Marisa Gómez Estévez. Fruto desa relación tuveron 5 fillos: Celia, Mª Luisa, Paco ( falecido aos 3 anos ), Mª Begoña e Margarita
Xa no ano 1934 según crónica do xornal ” El pueblo Gallego ” houbo un banquete ofrecido polo alcalde daquelas Sr Alvarez Xesteira no Balneario do Carballiño en honor dos ministros Guerra del Rio y Cid. Este banquete foi elaborado por ” Casa Celia “
PDF ca crónica Premer na Imaxe
Paco era, ademais, a “alma mater” da charanga
“Os Liborianos”.
CURTIDOS PITEIRA
Os irmáns PITEIRA FERNÁNDEZ, ANDRÉS e PEPE, administraban o negocio de curtido de peles e confección de calzado.
A súa irmá EXCLAVITUDE estaba casada con MANUEL VARELA RODRÍGUEZ de mobles Varela.
O edificio sede da empresa familiar foi mellorado sucesivas ocasións.
Para as súas actividades, a firma contaba con contable propio, BENJAMÍN, e un nutrido persoal de empregados, dos cales, o cortador vivía nunha casa da empresa, situada na rúa da Cerca.
Nos seus talleres, situados na parte traseira do comercio con luces á Praza do Maiz ( Praza do Emigrante) e no soto, confeccionábase o calzado.
A empresa ofrecía un calzado selecto de diseño propio.
Andrés estaba casado con Concha Sobrino, filla de Cesáreo Sobrino. O matrimonio non tivo fillos.
Pepe casou con María del Carmen Cibeira e tiveron tres fillos: Andrés, Carlos e María del Carmen
FERRETERÍA y MATERIALES ROMERO
Atendían o establecemento VALENTÍN ROMERO, camioneiro de profesión, a súa esposa ALICIA PEREIRA CORRAL, da familia dos “Barrancos”.
Cando o local resultou insuficiente para almacén de materiais de construción, compraron no 37 da mesma rúa (hoxe, 4 rúa Enríquez Parrondo).
Ao falecer Valentín, incorporouse ao negocio una das súas fillas, CELSITA. Nai e filla foron engadindo á ferraxería artigos de bazar.
O almacén de materiais de construción tíñano no 37 da mesma rúa (hoxe, 4 rúa Enríquez Parrondo).
ULTRAMARINOS “ARAGONÉS”
Ademais dos ultramarinos – tabacos, LUÍS PUGA tiña un pequeno autobús para viaxes discrecionales, que a Rondalla dos Poker utilizou para os seus desprazamentos.
Por tal motivo, era a súa esposa a que se ocupaba regularmente de atender a tenda, do mesmo xeito que as súas dúas fillas Marisa e Rosa
TEJIDOS, COSTURA LOUREIRO
O propietario do edificio era José Lamas Trigás.
Procedentes de Loureiro, EDELMIRO atendía o comercio e a súa esposa ROSA, ademais, facía arranxos na trastienda.
ULTRAMARINOS “LABRADOR”
En la tienda de los VALEIRAS, mi familia no solía entrar. Perduraban viejas rencillas vecinales y familiares: el abuelo de mi madre era un Pérez Valeiras. ( Nota de Santiago Cacho )
A viúva de Valeiras, JESUSA SOBRINO MUÑOZ solicita permiso para obrar e engadir alturas á casa.
As obras son obxecto de controversia, razón pola que, no momento no que o pleno do concello ha de tomar a decisión, o concelleiro Ramón Valeiras ten que abandonar o pleno.
Dos irmáns VALEIRAS, RAMÓN, CAMILO, PEPIÑO e ETELVINA, eran estes dous últimos os que se ocupaban da tenda.
RELOJERÍA SANTIAGUÉS
O profesional do ramo era LEADRO FEREIRO GARCÍA, popularmente conocido como “O Santiagués”.
16-CONFECCIONES CELSO
A propietaria do edificio, CELSA GARCÍA MUÑOZ, tivo tres fillos: CELSO, MILAGROS e LOURDES. Nai e fillas eran familiarmente coñecidas como “ As Malloucas”.
O establecemento de tecidos rexentábao o irmán, CELSO SUAREZ GARCÍA. A tenda ocupaba o local no que agora se atopa a pastelería.
ELECTRICIDAD “CHARRANCAS”
O taller atendíao MANUEL RODRÍGUEZ TABOADA, coñecido polo alcume de “Charrancas”. Tempo despois de pechar Manolo, abriu José Macarrías a droguería. Manolo era un dos membros fundadores da charanga “Os Liaborianos”
Hoxe en día no local que tuvo durante moitos anos a Droguería Macarrias atopase o pequeno comercio ” A Despensa da Tere “
BAR ELADINO
O bar era propiedade de Eladino Fuentes, quen llo legou á súa filla Hortensia, casada con Camilo Rodríguez Lage, que o mantivo aberto ata a súa xubilación.
TEJIDOS “JOVITA”
Nesta casa tuvo despacho e viviu nela o abogado D Luis Pereira Valeiras
No franquismo foi nomeado alcalde do Carballiño en 1954, permanecendo no cargo ate maio de 1959. Foi elixido deputado provincial en 1955. Nas primeiras eleccións democráticas encabezou a candidatura de Coalición Democrática á alcaldía do Carballiño e foi elixido concelleiro. Fonte : https://gl.wikipedia.org/
REPUESTOS LAGO Y LAGO
A sucursal carballiñesa deste comercio ourensán ofrecía unha ampla gama de produtos.
RECAUCHUTADOS VILLARINO. JOYERÍA
Nun pequeno local, adxacente ao que ocupaba Lago e Lago, EDUARDO VILLARINO GARCÍA puxo un taller de recauchutados.
Eduardo estaba casado con Hortensia Novoa Pereira.
Tempo despois, Eduardo reformou o local e abriu coa súa esposa Hortensia “Xitana” unha xoiería.
TAPICERÍA HERMINIO
O tapiceiro chamábase HERMINIO FRANCISCO PEDROUZO
FRUTERÍA CHANTADA
Cando pechou Herminio, un matrimonio maior de emigrantes arxentinos, JOSÉ BLANCO GONZÁLEZ e CONCEPCIÓN PÉREZ BALBOA, puxo unha frutería. O matrimonio cesa na súa actividade en 1965.
BAR DO PULPO
Ao pechar o matrimonio Blanco-Pérez, PACO VALEIRAS e SUSA BARANDA colleron o traspaso e abriron o “Bar do Pulpo”
BICICLETAS BENITO CONDE
BENITO CONDE DOMÍNGUEZ casado con Elena Iglesias incorporou moi pronto ao seu taller de arranxo de bicicletas a reparación e venda de motos das marcas máis populares.
AGRADECEMENTOS
En memoria dos membros da rondalla e do grupo de música “Los Poker” que faleceron e en nome dos vivos, a maioría con domicilio fóra das Terras do Orcellón, Cacho agradece a BADAL NOVAS a súa iniciativa para dar a coñecer a curta aventura daqueles mozos que viviron no Carballiño nos anos sesenta e lembrar aos seus coetáneos.
BADAL NOVAS únese tamén ao agradecemento de Cacho por aqueles que coas súas publicacións de álbumes fotográficos facilitaron a redacción do seu blog e do que nos ocupa:
Pola nosa banda, BADAL NOVAS agradece as fotos e informacións achegadas polos familiares dos concidadáns citados no blog, os documentos gráficos facilitados por MONCHO FUENTES
e, sobre todo, os achegados polo traballo escolar sobre Carballiño, dirixido polo profesor JUAN VALCÁRCEL OBELLEIRO.
Grupo de Diseño ( 3º BUP Medición e Urbanismo ) do IES Nº1 . Profesor Juan Valcarcel
Se alguien quere colaborar con fotos ou documentos para enriquecer esta publicación, asi como correxir posibles erros pode facelo a través do mail info@badalnovas.com
Manuel Amil Otero. Decembro de 2022