11 de febreiro. “Día internacional da muller e a nena na ciencia”

O 22 de decembro de 2015, a Asemblea Xeral decidiu establecer un Día Internacional anual para recoñecer o rol crítico que xogan as mulleres e as nenas na ciencia e a tecnoloxía, a través da Resolución A/RES/70/212.

A igualdade entre homes e mulleres é unha prioridade global da UNESCO, e o apoio ás novas, a súa educación e a súa plena capacidade para facer oír as súas ideas son os motores do desenvolvemento e a paz.

AVANTAR ACTIVIDADES

Badal Novas quere recordar nesta data a unha veciña de Carballiño que é un dos mellores exemplos da relación muller-ciencia. Ela é:

Mª Teresa Miras Portugal

María Teresa Miras Portugal, carballiñesa, muller loitadora que demostrou que os duros camiños da súa vida foron meros obstáculos pero nunca impedimentos pra avantar en postos que, na teoría, parecían reservados exclusivamente pra a condición masculina. Esa teima seguida como norma na vital, converteuna nunha importante científica recoñecida a nivel internacional no campo da bioquímica e pola que obtivo numerosos premios (Premio María Josefa Wonenburger Planells  da Xunta de Galicia en 2008, no ano 2011 o Premio de Investigación Miguel Catalán da Comunidad de Madrid e, no ano 2016 recibe a Medalla Castelao), todo isto despois dunha impecable formación universitaria en España e Francia.

Catedrática de bioquímica e bioloxía molecular da Universidade Complutense de Madrid e, antes, nas de Oviedo e Murcia, desenvolvendo o seu labor con exquisita dedicación como ensinante e sen esquecer nunca a súa faceta de investigadora plasmada nos máis de douscentos traballos publicados en medios especializados de Europa.

Pero, quizais, o gran logro profesional da súa vida foi o de se converter na primeira muller en chegar a presidir a Real Academia de Farmacia de España, epílogo e xusto premio a unha traxectoria entregada ó labor sempre ingrato e difícil da investigación e de recoñecemento á súa constancia e silencioso traballo por parte da comunidade investigadora.

Acudía sempre e cando as súas ocupacións e responsabilidades llo permitían ó seu querido Carballiño onde departía con amigos e familia e onde, tamén e máis modestamente, foi recoñecida co primeiro Galardón da Arenteira de Cultura e Investigación no ano 2012, ano no que foi nomeada polo Goberno de España responsable do Comité encargado de levar adiante o estudo da reforma universitaria. Antes, na homenaxe que o Centro de Estudios Chamoso Lamas fixera ó seu pai, Aurelio Miras Azor, fixera un extraordinario e recordado discurso nunha das escasas intervencións públicas no seu Carballiño.

IMAXES do ACTO ( 21 de xullo de 2000 )

Arquivo Badal TV

A súa morte ( 27 de maio de 2021 ) supuxo unha gran perda humana pra a súa familia e amigos, pra o mundo da educación e da investigación, pra O Carballiño e pra Galicia. Non podemos nin debemos esquecela pois forma parte xa da nosa historia como pobo e, tamén, como orgullo e espello no que mirarse esas xeracións que han de vir.

Curriculum Mª Teresa Miras Portugal ( Premer na Imaxe )

Palabras pronunciadas pola Excma. sra. Dna . María Teresa Miras Portugal na súa investidura como doctora honoris causa da Universidade Rey Juan Carlos o 28 de xaneiro de 2013 : ( Premer na Imaxe )

Entrevista na ” Sociedad Española de Neurociencia. Mujeres en Neurociencia”. 3 de outubro de 2018. ( Premer na Imaxe )


A ciencia e a igualdade de xénero son fundamentais para o desenvolvemento sustentable. Aínda así, as mulleres seguen atopando obstáculos no campo da ciencia: menos do 30% de investigadores científicos no mundo son mulleres.

Facer fronte a algúns dos maiores desafíos da Axenda para o Desenvolvemento Sustentable -desde a mellora da saúde ata o cambio climático- dependerá do aproveitamento de todos os talentos. Iso significa conseguir introducir a máis mulleres nestes campos. A diversidade na investigación amplía o número de investigadores talentosos, achegando unha nova perspectiva, talento e creatividade.

O Día Internacional da Muller e a Nena na Ciencia, que se celebra cada ano o 11 de febreiro, foi aprobado pola Asemblea Xeral das Nacións Unidas co fin de lograr o acceso e a participación plena e equitativa na ciencia para as mulleres e as nenas, e ademais para lograr a igualdade de xénero e o empoderamento das mulleres e as nenas. Este Día é un recordatorio de que as mulleres e as nenas desempeñan un papel fundamental nas comunidades de ciencia e tecnoloxía e que a súa participación debe fortalecerse. A celebración deste día está dirixida pola UNESCO e ONU-Mujeres, en colaboración con institucións e socios da sociedade civil que promoven o acceso e a participación de mulleres e nenas na ciencia.

DECLARACIÓN INSTITUCIONAL

A 81ª sesión plenaria da asemblea da Unesco, celebrada o 22 de decembro de 2015, aprobou a celebración deste día co obxectivo de promover a participación plena e en condicións de igualdade das mulleres e as nenas na educación, a capacitación, o emprego e os procesos de adopción de decisións na ciencia. Neste sentido, aposta por eliminar “toda forma de discriminación contra a muller, mesmo nas esferas da educación e o emprego (…) e promover o establecemento de políticas e plans de estudo no campo da ciencia, incluídos programas escolares, para alentar unha maior participación das mulleres e as nenas, promover as perspectivas de carreira de mulleres na ciencia e recoñecer os logros das mulleres neste ámbito”.

O Pleno da Unidade Muller e Ciencia, con motivo do Día Internacional das Mulleres e as Nenas na Ciencia, realiza a seguinte declaración froito da unión e coordinación das diversas consellerías e personalidades expertas do mundo científico e tecnolóxico que están presentes, de cara á dar a coñecer á sociedade:

  • As mulleres e as nenas desempeñan un papel fundamental na ciencia e na tecnoloxía e a súa participación debe fortalecerse.
  • É necesario seguir visualizando e difundindo o traballo das nosas científicas e fomentar a vocación investigadora das nenas.
  • Imos continuar poñendo en  valor o traballo das mulleres científicas, mostrándoas como referentes para as novas xeracións de mozas.
  • É preciso  lograr o acceso e a participación plena e equitativa na ciencia para as mulleres e as nenas,  para lograr a igualdade de xénero e o empoderamento das mulleres e as nenas no ámbito da tecnoloxía.
  • Imos continuar facendo fronte e loitando contra os prexuízos e os estereotipos de xénero na ciencia e na tecnoloxía que condicionan e limitan os estudos das nenas no seu futuro. O actual predominio das mulleres na Educación Superior segue marcado pola súa masiva presenza en determinadas ramas de coñecemento, especialmente nas Ciencias da Saúde, e a súa escasa presenza na rama máis técnica, enxeñerías e arquitectura. Esta diferenza na elección de ensinanzas condiciona e limita, en gran medida, a empregabilidade das mulleres no entorno produtivo actual, a súa carreira profesional e fai persistir diferenzas de ingresos e de rendas e fendas salariais.
  • Hai que seguir avanzando  na incorporación efectiva dos criterios de igualdade de oportunidades entre mulleres e homes no sistema galego de ciencia,  tecnoloxía e innovación para conseguir un verdadeiro cambio de paradigma no mundo científico que permita acadar resultados tanxibles e duradeiros, aproveitando tanto o talento das mulleres como dos homes.

Polo que é  necesario seguir traballando para dinamizar e transformar o sistema de ciencia e tecnoloxía galego, a través da integración da perspectiva de xénero como estratexia de avance nun modelo de sociedade máis xusta e acorde coas necesidades da poboación. 

É prioritario incrementar a presenza das mulleres nos ámbitos científico e tecnolóxico, pois unha maior presenza de mulleres na investigación contribuiría a enriquecer a actividade científica coa achega de novos temas e perspectivas.

Celebramos hoxe o Día Internacional das Mulleres e a Nena na Ciencia co compromiso de  promover a participación plena e en condicións de igualdade das mulleres e as nenas na educación, o emprego e os procesos de adopción de decisións na ciencia, así como promover as perspectivas de carreira das mulleres na ciencia e recoñecer e visibilizar os logros das mulleres nesta disciplina.

EFEMÉRIDES DE NACEMENTOS

11 de febreiro: 1920
No Cairo (Exipto), nace Faruk I de Exipto que, en 1936 sucederá ao seu pai Fu’ad I como soberano de Exipto. As súas maneiras corruptas e o seu modo de conducirse xunto ao seu Goberno, unida á derrota árabe na Guerra árabe-israelí de 1948, favorecerá que Gamal Abdel Nasser dea un golpe de estado o 23 de xullo de 1952.
1847
Nace en Milan ( Ohio, EE. UU.) o inventor estadounidense Thomas Alva Edison, que establecerá un récord mundial ao presentar 1.093 rexistros de patentes. Edison desempeñará un papel fundamental na introdución da electricidade en todos os ámbitos da vida, sobre todo tras a invención da lámpada incandescente. Morrerá en West Orange, Nova Jersey o 18 de outubro de 1931

EFEMÉRIDES DE OBITUARIOS

11 de febreiro: 2006
Morre en Nova York (EE. UU.), o escritor de 65 anos Peter Benchley, autor de obras sobre o océano e quenllas éxito de vendas da novela ” Tiburón ( Jaws)”, cuxa versión cinematográfica foi levada a cabo por o director Steven Spielberg no ano 1975
2000
Falece en París (Francia), Jacqueline Auriol, que obtivo en 1948 o título de piloto de aviación converténdose pouco máis tarde na primeira muller co título de piloto de probas. Gañouse con suor o cualificativo de muller máis rápida ao bater en catro ocasiones o récord do mundo de velocidade en avión a reacción.
1650
Falece en Estocolmo (Suecia) René Descartes, filósofo, matemático e naturalista francés, pai de la xeometría analítica e de la filosofía moderna e un de os nomes máis destacados de la Revolución Científica.

SANTORAL

11 de febreiro: Nuestra Señora de Lourdes. Santos: Lucio, Deseado y Desiderio, Calocero, Castrense, Lázaro y Secundino, Adolfo, Ecián, obispos; Saturnino, Dativo y Félix, Ampleio, mártires; Jonás, Pedro de Guarda, Cedmón, monjes; Gregorio II y Pascual, papas; Severino, abad; Eloísa y Teodora, emperatriz.