O autor, con 85 anos, publicou esta fábula galega no ano 2009, chea de animais parlantes, tradición e ecoloxía, dedicada aos seus netos e ás novas xeracións.
Nas inmediacións dos montes de Vilaboa, O Castelo, A Rega e Os Souteiriños, na parroquia de SánradaM, un vello mestre decide retirarse á Casiña dos Achados, que el mesmo construíu “achado a achado”. Alí, baixo o lema “a menos necesidades, máis liberdade”, cultiva o seu horto, cociña na lareira e convive cun singular grupo de animais que herdou tras a morte de Amalia, unha veciña. Esta é a premisa de “Conto que non é tanto” (2009), o entrañable libro infantil escrito por Eduardo Bernárdez López cando roldaba os 76 anos, e que publicou a través do Instituto de Estudos Carballiñeses.
A obra, ilustrada por Ismael González Esteban e corrixida por María Justo Trigás, é moito máis que un simple conto. É unha homenaxe á vida rural galega, unha reivindicación da sustentabilidade e unha ponte entre xeracións. A través das súas páxinas, Bernárdez constrúe un relato que mestura con mestría a realidade dos labores do campo, a chegada de investigadores urbanitas coas súas placas solares, e as conversacións filosóficas entre un baúl parlante e un mozo chamado Alán.
A trama: animais, nenos e un baúl con historia
O vello mestre acolle a unha variada familia de animais —desde o burro Chirifoles ata o papagaio que repite “Non hai dereito”— e asígnalles tarefas segundo as súas capacidades, promovendo a colaboración e o respecto pola natureza. A chegada dunha familia con dous nenos xemelgos, Alán e Brixit, devolve ao mestre á súa vocación: a docencia. Ensínalles galego a través dos sons dos animais e transmítelles valores como a harmonía coa contorna.
Tras a morte do vello mestre, Alán herda un baúl máxico que garda a memoria da emigración galega a Arxentina. Este obxecto convértese no narrador da segunda parte do libro, contando historias de muíños, raposos e segadores, tecendo así un vínculo emotivo entre o pasado e o futuro.
Un libro con alma galega
Bernárdez estrutura o relato cunha linguaxe sinxela pero cheo de musicalidade, utilizando expresións e refráns populares que reflicten a idiosincrasia galega. A obra é, ademais, un manual discreto de labranza: describe con detalle as sementeras, as recoleccións e as tradicións comunitarias como “os carretos” ou a matanza.
Pero por encima de todo, “Conto que non é tanto” é unha reflexión sobre o progreso e a identidade. Fronte ao despoboamento e o abandono do rural, o autor opón un modelo de vida baseado na autosuficiencia, o respecto aos animais e a recuperación da memoria a través dos máis novos.
Un legado interxeracional
O libro foi dedicado aos seus netos —“Para Carliños, Mario e…”—, pero a súa mensaxe transcende o familiar. É unha invitación para “mirar o pasado con ollos de futuro”, como di un dos personaxes. Unha idea que cobra especial relevancia nun momento de crise ambiental e desarraigamento cultural.
Eduardo Bernárdez, aos seus 85 anos, non só deixou un conto. Deixou un testamento vital e literario que segue ecoando en quen busca un modo de vida máis humano, máis lento e máis consciente. Un “conto” que, en realidade, é moito máis do que parece.
CONTO QUE NON É TANTO: Premer na Imaxe
