Xosé González Martínez: Secretario da Irmandade Xurídica Galega e Presidente Foro E. Peinador. Vicepresidente da Asociación de Amigos do Couto Mixto.
O agosto de 1936 foi tráxico. Na memoria de moitas familias que viviron a desatada represión exercida pola sublevación militar de 1936 provocara desolación e medo. Para lembrar aqueles dramáticos días organicei un acto na Casa da Cultura do Concello de Redondela. Participaron na mesa redonda catro persoas,víctimas da represión, que sufriran aquela barbarie: Isaac Díaz Pardo. Isabel Ríos, Xosé Mosquera e Enrique Líste. Antes, pola mañá, visitamos as illas de San Simón e San Antón, onde Mosquera e Manolo Barros,concelleiro, estiveran recluídos en presidio.
Relataballe ao meu amigo ao pé da estatuta de Castelao as vicisitudes polas que tiven que pasar en tempo de explendor cultural. Redondela era un facho que alumaba con gran lucerío en Galicia polas súas iniciativas innovadoras, que tantas envexas provocara fóra e dentro da cámara municipal, tanto polos que crían seren donos do discurso galeguista, como aqueloutros alonxados del.
O grandioso monumento erixido a Castelao, obra do escultor Alfonso Vilar de seis metros de altura,aproximadamente, feita por subscrición popular no que tanto empeño puxen para que se construíse, preside a alameda, na que a Casa do Concello contribúe a magnificar o espazo. Vexo ao canteiro Soliño subido nunha estada picando a denominación do edificio como Casa do Concello, a primeira en Galicia con tal nome.
A Casa do Concello evocoume o espazo que ocupei, un modesto despacho no que coa a única compaña de moitos libros, unha máquina de escribir e un teléfono, dei renda solta a miña imaxinación e vontade de irradiar en Galicia un modelo cultural con moitas propostas innovadoras para galeguizar as institucións públicas e a sociedade no seu conxunto. A memoria do labor realizado está na avultada hemeroteca que conservo. Cando as moitas ocupacións que aínda hoxe teño deixen de ser tan intensas dedicareime a escribir sobre aqueles anos, sorteando os atrancos que intentaban alterar aquel exitoso ciclo profesional.
Derrochei imaxinación para converter o Concello nun referente de galeguismo institucional. Velaí están o premio de novela longa Eduardo Blanco Amor, primeira inicitativa mancomunada; a primeira campaña de normalización lingüística realizada en Galicia coas colaboracións de personaxes públicos que se puxeron ao meu dispor cedendo os dereitos de imaxe. Conseguín a modificación do marco lexislativo para que a lingua galega se puidese utilizar en distintos ámbitos da vida social; promovín reunións de alcaldes para galeguizar as festas populares coa campaña das “Mil festas máis para a lingua galega” e dinamizar a lingua galega nas actividades administrativas dos concellos, que se denominou “Declararación dos alcaldes galegos a prol lingua galega”, dando nós exemplo coa organización de cursos para o funcionariado e tradución do corpus documental administrativo; demandamos da Audiencia Territorial que se ditase a primeira sentenza en lingua galega despois de catroscentos cincuenta anos de proscrición. Grata lembranza me produce tamén ter contribuído a crear o arquivo municipal, que non existía, e de paso a organización doutros na provincia, mediando un curso para habilitar funcionarios no Arquivo Histórico Provincial cando era Pedro López o seu director.
Deidiquei horas para que a festa dos Maios rexurdise. Cando me encargaron de dinamizala, participaban sete grupos, anos despois chegaron a ser cincuenta e seis. Hoxe síntome orgulloso de que Redondela teña un conservatorio municipal de música. Todo empezou cunha aula de extensión do de Vigo. A píques estivo de ser pechada “polos seu custo”, acusándome de ser o causante de tal dispendio económico.
Tempo haberá,como dixen, para escribir unha voluminosa monografía do realizado naqueles anos. Non podo esquecer a importancia que tivo para Redondela o deseño que fixen dunha nova festa popular, a dos fachos.
Agosto é un mes para a lembranza colectiva, porque as festas festas multiplícanse; pero tamén porque o franquismo matou afeito a milleiros de persoas. E no que a min toca, porque pasei boa parte del detido e torturado na comisaría de policía de Vigo en 1975 pola miña implicación na política galega.
*Presidente do Foro E. Peinador.
Outros artigos de Xosé González:
A opinión de Xosé González: ” Repensar a celebración do Día da Patria”
A opinión de Xosé González: “Virginio Fuentes Martínez”
A opinión de Xosé González: “O Couto Mixto, unha democracia inédita no seu tempo”
A opinión de Xosé González: “Premios Lois Peña Novo 2025”
A opinión de Xosé González: “Irmandade Xurídica Galega”
A opinión de Xosé González: “Dario Álvarez Blázquez, médico humanista e galeguista.”
A opinión de Xosé González: “No Lerez, homenaxe a “Barriga Verde””
A opinión de Xosé González: “Avelino Cachafeiro, un exemplo de restauración galeguista”
A opinión de Xosé González: “Victorino Gutiérrez Aller, notario galeguizador”
A opinión de Xosé González: “Avelino Cachafeiro Bugallo, Memoria e Lingua”
A opinión de Xosé González: “Cando a literatura ten outras finalidades”
A opinión de Xosé González: “En Mos, dito e feito”
A opinión de Xosé González: “As mentiras nos relatos históricos”
A opinión de Xosé González: “lembrando a Xosé Manuel Rodríguez-Abella”
A opinión de Xosé González: “Premios Bacelos de Prata 2024”
Xosé González: “Vertebrar o país. A lingua nas empresas”
A opinión de Xosé González: ”O himno galego nas celebracións litúrxicas”
A opinión de Xosé González: ”Os emigrantes galegos en Catalunya premian a unha arraiana de Goián”
A opinión de Xosé González: ” Homenaxe ao doutor Sixto Seco”
A opinión de Xosé González: ” Os premios Peña Novo no castelo de Soutomaior “
A opinión de Xosé González: ”Couto Mixto, unha República rescatada “
A opinión de Xosé González: ”A XV Asemblea da Irmandade Xurídica Galega”
A opinión de Xosé González: ”A irmandade da sanidade galega homenaxea ao doutor Carlos Guitián”
A opinión de Xosé González: ” Embutidos Lalinense, un exemplo de galeguización empresarial “
A opinión de Xosé González: ” As mentiras do relato da transición democrática”
A opinión de Xosé González: ” Para Sermos Máis Nós”
A opinión de Xosé González: ” Precursores da conciencia galega”
A opinión de Xosé González: “Galeguización dos Concellos”
A opinión de Xosé González: “dous reitores compartiron ilusións para transformaren a Usc”
A opinión de Xosé González: “no pasamento dun amigo de meu”
Xosé González: “Os montes veciñais en man común “
Xosé González: “acto de homenaxe ao reitor Rodriguez Cadarso en Lubián”
Na Limia en Galego, Agora e Sempre
A opinión de Xosé González: “Na memoria de Domingo Lorenzo en Barcia de Mera”
A opinión de Xosé González: ” A identidade lingüística dos defuntos”
A opinión de Xosé González: ” Sumar Navantia”
A opinión de Xosé González: ” Homenaxe a don Ramón Castromil”
A opinión de Xosé González: “Premios á Etiquetaxe en Lingua Galega”
A opinión de Xosé González: “O plurilingüísmo do estado español”
A opinión de Xosé González: “Xuíces honorarios do Couto Mixto 2023”
A opinión de Xosé González Martínez: “Premios Peña Novo”
A opinión de Xosé González Martínez: “Levar o Estatuto de Autonomía ás empresas “
A opinión de Xosé González Martínez: “XIV Asemblea da Irmandade Xurídica Galega”
