Avelino Muleiro García :
-Licenciado en Filosofía pola Universidade de Barcelona.
-Catedrático de Filosofía do Instituto Alexandre Bóveda (Vigo).
-Director durante seis cursos académicos do IB. Alexandre Bóveda
Tocounos vivir nun mundo que se abre, que se abranda, que se debilita.As mentes demasiado lóxicas, as mentes que pensan na relación causa-efecto, as mentes lineais, as mentes simples, pásano moi mal nun mundo caracterizado esencialmente pola lóxica da incerteza. “O pequeno, o livián, o máis portable significa agoramellora e progreso. Viaxar livián, en lugar de aferrarse a cousasconsideradas confiables e sólidas –polo seu gran peso, solidez einflexible capacidade de resistencia–, é agora o maior ben esímbolo de poder” (Zigmunt Bauman: Modernidade líquida).
Ante a visión premonitora da sociedade que estaba en embrión e a piques de nacer no século XX, Durkheim promovía a ciencia como capaz de achegar unha guía segura para a sociedade nunha época de anomía total. Os intelectuais tiñan no mundo moderno un rol claro de líderes e lexisladores. A conclusión era a promesa dunha organización “racional” da sociedade, idea que seguiu sendo popular e influente durante moitas décadas, para ser cuestionada abertamente ben avanzado o século XX.
Os prognósticos sombríos sobre o futuro da modernidade proliferaron durante os séculos XIX e XX, pero poucos tan pesimistas como o de Max Weber (1864-1920). Weber cría que o reinado da racionalidade, aplicado igualmente ao medio social e natural, produciría o “desencantamento do mundo”. Ao substituír a racionalidade “substantiva” -real- pola “formal”, acabaría desaparecendo a percepción dos obxectivos últimos da acción humana. E a vida entraría nunha nova vía.
Resulta irónico comprobar -manifestaba este sociólogo alemán- como unha sociedade liberal moderna que debía liberar ás persoas para que puidesen participar en fins múltiples e en actividades diversas, en realidade esa meta se desvanecese a medida que a xente estaba a ser escravizada por tecnoloxías e técnicas supostamente neutrais. Estaba preparándose, abofé, o terreo para que o consumo se presentase como un fin e non como un medio.
Foi a burocracia sobre a que Weber centrou a súa crítica máis mordaz á racionalidade moderna. Para el o funcionamento burócrata era o epítome da modernidade. Atado polas regras do procedemento racional, o burócrata era o funcionario indispensable do comercio, da industria, da empresa capitalista e da máquina do Estado socialista. Nun mundo invadido por forzas que unicamente atendían a criterios económicos, Weber temía que a burocracia simplemente precipitase a barbarie e cernase a liberdade. Baixo a súa influencia non só se atrofiarían os individuos, senón que a burocracia tamén poría en perigo a democracia.
Weber fixo unha descrición da racionalización -incluíndo nela a burocratización- como un cambio desde unha organización e unha acción orientada a valores -como eran a autoridade tradicional e a autoridade carismática- a unha organización e a unha acción orientada a obxectivos que se vestían de autoridade racional-legal. De conformidade con Max Weber, ese cambio é unha noite polar de escuridade xeada, na que a racionalización crecente da vida humana atrapa aos individuos nunha gaiola de ferro de control racional baseado esencial e simplemente en regras.
As premonicións do sociólogo alemán axústanse de forma inequívoca á realidade actual porque nela nos sentimos vivir nun mundo instalado no tanteo, na experimentación do descoñecido e deambulando incesantemente no medio de máscaras desconcertantes. Habitamos un mundo invertebrado e sen referentes consistentes, onde todo aparece fragmentado, heteroxéneo, disperso e plural. Os valores e as crenzas carecen de coherencia e de continuidade, deixando a porta aberta ao abismo, á desesperación e á incerteza. Sen solución de continuidade atravesamos o mundo real para instalarnos no mundo virtual.
Mundo real versus mundo virtual
A realidade física ten unha estrutura química extraordinariamente complexa e unhas leis físicas enormemente recónditas e dominantes; iso permítelle hipostasiarse e singularizarse a cada elemento, a cada obxecto e a cada unha das agrupacións inconmensurables do universo, como poden ser as galaxias ou o cúmulo de galaxias. Neste mundo real, inabarcable e maiormente ignoto, non existen dous individuos ou entes iguais porque cada un é diferente do resto. En cambio, no mundo virtual, ese voluminoso acio de obxectos simplifícase e redúcese a dous únicos principios ou elementos estruturais, o cero (0) e o un (1), que son o cerne fundamental dese universo teórico. Entramos así na dixitalización reducionista da realidade, que transforma o real en virtual e os obxectos físicos en meros simulacros. Desa maneira, a distancia física e a ubicación do mundo real muta nun ciberespazo paralelo na contorna dixital.
Toda esa ontoloxía posmoderna ten a súa prolongación na descomposición da realidade, que ao entrar na linguaxe se converte en simples imaxes. Pero como fóra da linguaxe non hai significado, resulta que o discurso está separado do mundo real. E dese modo, os significantes, as palabras e as imaxes flutúan libremente nos diferentes discursos sen podelas entender fóra da súa relación recíproca. Polo tanto, o coñecemento da realidade evapórase quedando cuestionada a propia capacidade de poder adquirir algún coñecemento sobre o mundo. Estas son as regras do mundo virtual que aparecen no caderno de bitácora da navegación posmoderna.
Posmodernidade
Se a modernidade ilustrada se caracterizaba pola fe e a defensa da razón, polo optimismo nas teorías e sistemas, pola aceptación da metafísica, pola idea de progreso e dos grandes relatos, a posmodernidade é a negación desa modernidade e dos valores que nela se sustentaban. Frecuentamos entender por posmodernidade o desencanto da razón, o esgotamento da modernidade, o enterro das utopías, o fin da historia, o hiperindividualismo hedonista, o languidecer da política, a negación do absoluto, a crítica ao cristianismo, a crise de paradigmas… e as lóxicas consecuencias que derivan deste amplo catálogo.
A ciencia e a tecnoloxía representan o principal motor de cambio social na sociedade. A educación, que para a Ilustración era un factor fundamental para o desenvolvemento da liberdade, queda reducida agora á produtividade e ao avance das habilidades útiles e lucrativas. Aquela razón liberadora da Ilustración transformouse en razón instrumental (Horkheimer), privilexiando a utilidade da acción e valorando os obxectos como medios para alcanzar un fin determinado. Ese enfoque da educación na procura dunha maior eficacia posible do sistema social que promoven as sociedades avanzadas da posmodernidade foi desapiadadamente criticado polo filósofo francés J. F. Lyotard, quen entendeu que no fondo da educación só se busca o diñeiro que se axusta a todas as tendencias e necesidades.
A posmodernidade está relacionada directamente cos cambios sociais que orixinan novos tipos de sociedade ou inauguran unha nova fase do capitalismo. As relacións laborais nas sociedades capitalistas orixinaron nestes últimos tempos tales convulsións e estalidos colectivos que, amalgamados no contexto axiológico posmoderno, derivaron cara a unha situación borrosa e desoladora de persoas fráxiles e débiles que foron brutal e inhumanamente arroxadas do mundo das garantías laborais. Algúns cren que “os rituais do caos posmoderno caéronlle encima ao máis vello dos produtos da modernidade e do progreso: o traballo, tomado como un dereito social, regulado xuridicamente e defendido colectivamente” (L. E. Alonso). Son trazos propios dunha sociedade posmoderna a presenza das novas tecnoloxías e o valor do consumismo. É incuestionable o importante rol que desempeñan as novas tecnoloxías da información e a comunicación para propiciar o proceso da globalización, pero non é menos evidente o fenómeno do consumismo, que eclipsa a convencional posición central da produción.
Para os posmodernos imponse unha visión débil da ciencia e do coñecemento, polo cal a autoridade perde o seu lugar de privilexio. Se o pensamento moderno viraba ao redor da cultura occidental, para a posmodernidade as ideas occidentais non son as mellores nin tampouco o ideal ao que debe aspirar a humanidade. De igual maneira, cuéstionanse todos os principios esenciais da Ilustración, asínase a quebra das xerarquías do coñecemento, concédese máis importancia ao local que ao universal, substitúese o libro impreso polo monitor ou pola pantalla de televisión e permítese o paso da palabra á imaxe, ou sexa, o cambio do logocentrismo ao iconocentrismo. Cando Mc Luhan, promediando a década dos anos sesenta do século pasado, chamou por primeira vez a atención do papel que pode xogar o público na sociedade, houbo quen interpretaron que o que el facía era promover o fin da cultura do libro para propiciar a era da televisión. Pero en realidade, o que el facía non era senón advertir sobre o poderoso potencial do novo medio. Sábese que na súa vida privada, Mc Luhan rexeitaba á televisión até tal punto que lle pedía ao seu fillo que impedise que os seus netos a visen. En efecto, chamou á televisión “o xigante tímido” e pretendía promover unha concienciación respecto do seu enorme poder.
A ciencia como balsa salvadora?
Desde ese proceloso naufraxio á deriva polo que surfea a posmodernidade albíscase, non obstante, nese brumoso horizonte da esperanza unha espectacular chalupa, con matrícula E=mc2, ondeando a bandeira da ciencia. De temoneiro vén Albert Einstein, ao que acompaña a tripulación formada por Marie Curie, Edwin Hubble, Rychard Feynman, Werner Heisenberg, Max Planck, Alan Turing e Stephen Hawking. Parece que a chalupa se aproxima coa intención de rescatar aos náufragos. Polos indicios da manobra do timoneiro da chalupa vaticínase un inmediato salvamento daqueles desesperados náufragos que navegan sobre as turbulentas augas da ignorancia. O éxito do rescate parece evidente observando a algarabía dos propios náufragos e a firmeza e serenidade dos potenciais socorristas. Aqueles confían na estratexia da tripulación da chalupa, que levan de salvavidas o saber co que intentarán soltar o lastre da ignorancia do bote dos náufragos.
O saber representa a antítese da ignorancia sobre a que naufraga esta sociedade. E a ciencia é un modo de saber contrastado, por ende, un benéfico elixir mental de supervivencia humana nesa espantosa situación de naufraxio colectivo. A ciencia desvela a verdade dos fenómenos físicos, e non só describíndoos, senón tamén aportando explicacións coherentes e convincentes. “Estou a pensar agora, Sócrates, en algo que lle oín dicir a unha persoa da que se me esqueceu o seu nome. Afirmaba que a opinión verdadeira acompañada dunha explicación é saber e que a opinión que carece de explicación queda fóra do saber” (Platón: Teetetes).
Con todo, a ciencia tan só nos pode liberar da ignorancia dos fenómenos físicos, desas máscaras que ocultan a realidade, pero non é quen de bucear no fondo do real, nese noúmeno kantiano que latexa no fondo das cousas. Esa pode ser a razón pola que no sanedrín científico se alzasen voces críticas contra o rescate dos náufragos que pretendía a tripulación da chalupa científica dirixida por Einstein. Esa rebelión estaba abandeirada pola denominada retagarda dos Álamos, sendo Von Neumann e Robert Oppenheimer os que boicotearon o rescate co seu plan Manhattan. Fronte ao rescate salvador dos náufragos pola chalupa de Einstein, o equipo dos Álamos utilizou a ciencia como arma letal de afundimento do bote dos náufragos. A bomba atómica, como resultado da fisión nuclear do uranio 235, lograda polo equipo de Oppenheimer no laboratorio dos Álamos, afundiu o bote dos náufragos nas costas de Hiroshima. Outra bomba atómica, creada polo mesmo equipo, pero utilizando átomos de plutonio 239, afundiu o bote doutros náufragos nas costas de Nagasaki, ante o estupor e a conmoción de Albert Einstein. Nese mes de agosto de 1945, a ciencia acababa de perder o papel salvador no que confiaban os náufragos da posmodernidade. Ao ser a responsable da tecnoloxía contemporánea, pagou os disparates e os erros provocados por esta.
O creador de Microsoft, Bill Gates, manifestou hai poucos días: “Pódese usar a Intelixencia Artificial (IA) para deseñar e lanzar ciberataques contra outros países. Todos os gobernos queren ter a tecnoloxía máis poderosa para poder disuadir os ataques dos seus adversarios. Este incentivo para deixar que ninguén saia adiante podería provocar unha carreira para crear armas cibernéticas cada vez máis perigosas”. Xa non hai credibilidade na ciencia. O mal uso da súa criatura, a tecnoloxía, deu lugar á aparición de perniciosos monstros.
Crítica á ciencia e á filosofía
A filosofía e a ciencia adoitan ir da man na maioría dos casos. Ambas aparecen ao longo da historia imbricadas nos problemas do coñecemento humano prestándose axuda en situacións de difícil solución. Ambas entran tamén es escena neste conflito posmoderno.
A ciencia, que semellaba ser a auténtica táboa de salvación da posmodernidade, converteuse no centro da crítica posmoderna. Esa crítica procede de sectores diversos que se valen de argumentos empiricamente contrastados e que xorden de ámbitos bastante diferentes. As ideas en contra do papel salvador da ciencia calaron con vehemencia en numerosos pensadores do século vinte, que se converteron en caixa de resonancia dos críticos á Ilustración. Un dos epistemólogos máis críticos da ciencia foi Paul Feyerabend, quen co seu libro Contra o método asesta unha crítica contundente e rotunda á lóxica do método científico. A ciencia, afirma este epistemólogo vienés, é como a arte, no sentido de que non hai un progreso nin unha verdade, senón simples cambios de estilo. Feyerabend testemuña que a ciencia está chea de inconsistencias, razón pola cal só a crítica sustentada, a tolerancia ás inconsistencias e a absoluta liberdade son as mellores ferramentas para lograr que unha ciencia sexa realmente produtiva. Deixa moi claro que a razón non o é todo nin ten a última palabra; pero no caso de utilizala é preferible que vaia acompañada pola práctica. En definitiva, para Feyerabend á razón débeselle considerar tan boa fonte como ás emocións e aos sentimentos, pois ambos proveñen do mesmo ser imperfecto que somos os humanos. Esa visión despectiva da ciencia foille mérito suficiente para recibir da intelectualidade coetánea súa o título de epistemólogo anarquista.
O estadounidense Richard Rorty autodenomínase representante xenuíno da posfilosofía, referíndose ao período da filosofía tradicional da cal quere emerxer. A Filosofía e o Espello da Natureza é probablemente a súa obra máis representativa do deconstrutivismo daquel momento na que nos presenta imaxes en lugar de proposicións e metáforas no canto de afirmacións. As metáforas son as que, ao seu criterio, determinan a maior parte das nosas conviccións filosóficas. As críticas máis contundentes ían dirixidas contra a filosofía baseada na metafísica que, ao seu parecer, está obsesionada en colocarse nun lugar de privilexio desde o que pretende someter toda a realidade ao xuízo soberano dunha razón absoluta. Esa filosofía acaba divorciándose da realidade e centrándose sobre si mesma. Para Rorty o fin de toda investigación debería ser “facernos máis felices permitíndonos afrontar con máis éxito a contorna física e a convivencia”. Como podemos deducir, para este pensador a finalidade da ciencia non consiste en buscar a verdade nin en describir o funcionamento da Natureza, senón en procurar achar a felicidade.
En 1983, o filósofo Gilles Lipovetsky vaticinou profeticamente no seu libro Era do baleiro: “Vivimos unha segunda revolución individualista. Don Juan morreu; unha nova figura, moito máis inquietante, érguese: Narciso, subxugado en por si na súa cápsula de cristal”. Esas palabras do filósofo francés, unidas ao interese pola felicidade como meta de toda investigación -na mesma liña que R. Rorty- confirman a autocompracencia dos individuos na sociedade do benestar, que lles arrastrou ao esquecemento do traballo, ao abandono do esforzo e á apatía polo futuro para hospedarse no lecer e ampararse na diversión como forma de vida. Ninguén prevía que en tan curto espazo de tempo o baleiro estivese a abrirse baixo os seus pés.
De novo sobrevoa o nihilismo nietzscheano sobre o niño da Era do baleiro. Lembremos que Nietzsche manifestara que o mundo real se estaba convertendo nunha fábula. Por iso, podemos expresar o mundo en tantas formas como imaxes coas que expresamos a realidade. Gianni Vattimo subiuse á cima desa idea nietzscheana para explicar que actualmente a percepción do mundo depende das diversas interpretacións e reconstrucións que difunden os medios de comunicación competindo entre si sen ningunha coordinación establecida. Nesa situación caótica, “a radio, a televisión e os xornais convertéronse en elementos dunha enorme proliferación de concepcións do mundo” (G. Vattimo: A sociedade transparente).
O incremento deses medios nas últimas décadas xoga un papel importante na posmodernidade, e non só por faceren unha sociedade máis transparente e mellor informada, senón por reproduciren os fenómenos sociais en tempo real multiplicando así a súa complexididade en vez de reducila, e permitindo o acceso a minorías desinformadas. Para a posmodernidade a emancipación radica aí; non no coñecemento preciso de quen pretende saber como son as cousas realmente, senón na liberdade na pluralidade, que é a erosión do propio principio de realidade. Nesa dialéctica, cámbiase o mundo dos obxectos, que se miden pola tecnociencia, polo mundo das mercadorías e das imaxes, que aparecen encarnadas na fantasmagoría dos medios de comunicación. Contra esta opinión manifestouse, non obstante, Theodor Adorno, quen vaticinou a uniformización da sociedade a través dos medios de comunicación detrás dos que estaría un Gran Irmán para dominarnos.
Crítica aos medios de comunicación
A sociedade posmoderna soe converter en súas as opinións e xuízos planificados desde fóra -prensa, radio, televisión, Internet- perdendo así a súa independencia individual. Por ende, os criterios propios e as conviccións persoais quedan suplantadas pola opinión pública imperante.
Os medios de comunicación moldean o que percibimos e como o percibimos; e co tempo, se os usamos con frecuencia, cámbiannos como individuos e como sociedade. Xa nolo avisou McLuhan: “Os efectos da tecnoloxía alteran os modelos de percepción sen ningunha resistencia” (McLuhan: Comprender os medios de comunicación: as extensións do ser humano).
Pero se os medios de comunicación nos moldean, que dicir de Internet e dos dispositivos que nos permiten o seu acceso. A Web transformouse nun medio universal e no conduto máis sedutor polo que accede á nosa mente a maioría da información que circula polos ollos e polos oídos. E iso ten un prezo, porque non é só un medio que nos dá información, senón tamén un modelo procesador do pensamento, o cal representa un gravísimo problema psicolóxico á nosa liberdade e autonomía. “O medio é a mensaxe”, certificou McLuhan.
Cando estamos online, permanecemos alleos a todo o que acontece ao noso redor. O mundo real retrocede mentres procesamos o fluír de símbolos e de estímulos que proveñen dos nosos dispositivos. A interactividade da rede a través dos ordenadores e doutros dispositivos electrónicos mergúllanos nese fluxo de símbolos que nos permiten conversar con amigos, interactuar con colegas de traballo, crear perfís propios, divulgar os nosos proxectos e compartir emocións e información. Todo, evidentemente, de forma virtual.
Riscos perigosos de Internet
A Rede fomenta a distracción e modifica a realidade, xa que a constante cacofonía de estímulos imperantes que nos transmite cortocircuíta o pensamento e inhibe a reflexión. Por iso, non só perdemos a perspectiva do mundo real e dos problemas que xermolan na sociedade, senón que se modifica o noso cerebro, física e funcionalmente, como constata cientificamente a neurociencia. En efecto, a conexión a Internet produce sinapses nas neuronas cerebrais que crean cambios neurolóxicos na propia anatomía do cerebro. Nesas conexións a Internet, as sinapses utilizadas para adaptarse á realidade perden capacidade e debilítanse ata desaparecer. A consecuencia parece inequívoca: vivimos nun mundo virtual á marxe da realidade. A mesma Internet convértenos en dependentes seus. E se a ignorancia é perversa, peor cá ignorancia é a estupidez, na que nos convertemos coa ciberadicción.
“A actual explosión da tecnoloxía dixital non está cambiando a forma en que vivimos e nos comunicamos, senón que tamén está alterando rapidamente os nosos cerebros. O uso diario de ordenadores, smartphons, buscadores e outras ferramentas informáticas estimula a alteración das células cerebrais e a liberación de neurotransmisores, fortalecendo gradualmente novas vías neuronais ao mesmo tempo que debilita as vellas” (Gary Small e Gigi Vorgan: Sobrevivindo á alteración tecnolóxica da mente moderna).
McLuhan xa se decatou na súa Aldea global que os medios electrónicos son decisivos para entender o final do século XX. Alí aparece a idea de comunidade global: “onde antes existían moitos pequenos mundos, agora só hai un. E son as tecnoloxías da comunicación quen se centran no contrario á unidade global. Os novos medios electrónicos ofrecen un mundo de simulacros, de modelos, códigos e dixitalidade, de imaxes dos medios de comunicación que se converteron en realidade logrando que desapareza toda distinción entre o mundo real e o mundo deses medios omnipresentes. Así, a idea de realidade estase descompoñendo en imaxes e simulacros no discurso posmoderno”.
Conclusión
Lamento non atopar un salvavidas seguro, fiable, convincente, inequívoco, contundente, indiscutible e sólido para podelo ofrecer nesta situación de naufraxio colectivo. Non me atrevo a promocionar ningún modelo que invite á confianza e que garante protección porque non existe un salvavidas no que poder confiar para evitar o naufraxio desta sociedade tan difícil e complexa. Durante as últimas décadas o progreso tecnolóxico, amparado na ciencia, transformou profundamente as condicións e os medios do benestar social a niveis impensables. Non obstante, esas conquistas pragmáticas e funcionáis non conforman unha vida interior da persoa nin lle garanten valores edificantes e dignos.
Con todo, sobre esa turbulenta ondeada epocal, na que naufraga ese Titanic posmoderno, aínda queda unha esperanza de salvarse a quen sexa capaz de construír o seu propio salvavidas, por máis que se afunda o Titanic con toda a súa estiba.
Presento unha alternativa estratéxica para non afogar a quen constrúa un salvavidas trenzado cos seguintes elementos:
1.- Discernimento crítico, que consiste no xuízo intelixente de todo coñecemento que proveña do mundo obxectivo e das opinións humanas calquera que sexa o seu contido e procedencia. Que a crítica epistemolóxica non quede nunca eclipsada polas polos gustos nin caprichos persoais. A crítica implica a capacidade de xulgar intelectualmente todo o que percibimos do noso exterior. Esa actitude implica o rexeitamento dos dogmatismos, das ideoloxías, das crenzas, das emocións e de todo aquilo que non consideremos coherente nin acoplado á obxectividade.
2.- Aplicacións lóxicas e consecuencias coherentes con cada un dos conceptos elaborados na crítica intelectual. Que os nosos discursos e razoamentos se axusten á lóxica e non entren en contradición entre si.
3.- Uso ético desas ideas e razoamentos lóxicos cando se aplican á realidade dentro da sociedade. Levar a cabo con responsabilidade todos os nosos proxectos sen prexudicar a ninguén representa unha conduta ética intachable.
En síntese: crítica intelectual nos nosos coñecementos, coherencia lóxica nos nosos razoamentos e diálogos, e uso da ética con estes datos no momento de aplícalos na sociedade. A salvación sempre é persoal. Aínda que o Titanic se afunda, sempre hai persoas que se poden salvar. E neste naufraxio…Sálvese quen poida!
Outros artigos de Avelino Muleiro
Artigo: “Avelino Muleiro: “As profecías da actual situación de naufraxio posmoderno (II)””
Artigo: “Avelino Muleiro:”Náufragos posmodernos nunha sociedade ideoloxizada (I)””
Artigo: ” Avelino Muleiro:” Do xene egoísta ao algoritmo suicida””
Artigo:” Avelino Muleiro. A ética do discurso (II) A ética ao rescate”
Artigo:” Avelino Muleiro. A ética do discurso (I) A ética ao rescate”
Artigo: “Avelino Muleiro: ” Cultura e Viño “”
Artigo: ” Avelino Muleiro: “Poden ter dereitos os animais? (II)” “
Artigo: “Avelino Muleiro: “Poden ter dereitos os animais? (I)””
Artigo: “Avelino Muleiro: As pseudociencias e a medicina convencional”
Artigo: “Avelino Muleiro: A vileza dos novos deuses fatuos do Olimpo”
Artigo: “Rebelión sentimental do amor contra o control lóxico da razón (II)”
Artigo: “Rebelión emocional da amizade contra o control lóxico da razón (I) “
Artigo: “Sofismas e falacias, torpedos do discurso lóxico”
Artigo: ” Festa da filosofía no metaverso “
Artigo: “Tempos de frio moral”
Artigo: “Avelino Muleiro: Trascendencia do irrelevante (II)”
Artigo: “Avelino Muleiro: Trascendencia do irrelevante (I)”
Artigo: “Avelino Muleiro: O bico envelenado de Casandra”
Artigo: “Avelino Muleiro: A ocorrencia como contraargumento político”
Artigo: “Avelino Muleiro: Rebelión na caverna”
Artigo: “Avelino Muleiro:” A razón á caza e captura do azar e da causalidade””
Artigo: “Avelino Muleiro: “Derradeiros poemas de Manuel Vilanova”
Artigo: “A opinión de Avelino Muleiro: ” Vítimas baixo sospeita “”
Artigo: “A opinión de Avelino Muleiro: “Retablo de Nova York””
Artigo: ” Da imbecilidade á loucura pasando pola estupidez “
Artigo:” Filosofía delenda est “
Artigo: ” Fronteiras borrosas na realidade xeracional “
Artigo: ” Auf Widersehen, Viena. Dankeschön ”
Artigo: ” Encontros -imaxinarios-en Viena (III). Freud-2 “
Artigo: ” Encontros- imaxinarios- en Viena (II). Freud-1 “
Artigo: ” Avelino Muleiro : “Encontros –imaxinarios– en Viena (I)” “
Artigo: ” Festas do Nadal e a súa historia “
Artigo: ” O cerebro humano, esa caixa negra da nosa conduta “
Artigo: ” Mente, cerebro e conciencia (II) “
Artigo: ” Mente, cerebro e conciencia (I) “
Artigo: ” Pienso, luego Resisto “
Artigo: ” Da caverna platónica á nova Barataria “
Artigo: ” A linguaxe, instalada no idiolecto e na evolución social “
Artigo: ” Viaxe polas entrañas da hermenéutica “
Artigo: “A xustiza, entre o veo da ignorancia e a Intelixencia Artificial “
Artigo: ” Malos tratos e crueldade “
Artigo: ” Movementos feministas e ideoloxía de xénero “
Artigo: ” Dereitos humanos e dereitos dos animais “
Artigo: ” Violencia patolóxica “
Artigo: ” Posmodernidade e medios de comunicación “
Artigo: ” A ilusión da eterna xuventude e da inmortalidade: pode ser reversible o envellecemento? “
Artigo: ” Filosofía Médica (II): A historia da medicina e os seus retos actuais “
Artigo: ” Filosofía Médica (I) :Relación da medicina coa filosofía e coa ciencia “
Artigo: ” De quen son os fillos? “
Artigo : ” O Poder da Intelixencia Emocional “
Artigo : ” Devalo da Galicia interior “
Artigo : ” Filosofía Política: realismo e perversións políticas ( II ) “
Artigo : ” Filosofía Política: realismo e perversións políticas ( I ) “
Artigo : ” Negacionismo e represión social “
Artigo : ” Reclamos tóxicos “
Artigo : “ Ditame aberto ás ideoloxías (II) “
Artigo : ” Ditame aberto ás ideoloxías (I) ”
Artigo : “ Crise de Valores “
Artigo : ” A paz perpetua ”
Artigo : ” Científicos, expertos, médicos e filósofos “
Artigo : ” Regreso ao futuro “
Artigo : ” Parte de guerra ”
Artigo : ” Mario Bunge, embaixador do Carballiño ”
————————————————————————————————–
Curriculum de Avelino Muleiro García
-Licenciado en Filosofía pola Universidad dee Barcelona.
-Catedrático de Filosofía do Instituto Alexandre Bóveda (Vigo).
-Director durante seis cursos académicos do IB. Alexandre Bóveda.
-Profesor do Instituto Ausias March (Barcelona) no curso académico 1968-69.
-Profesor de Filosofía da Universidade de Santiago de Compostela nos cursos 1970-71 e 1971-72.
-Subdirector Xeral de Bacharelato da Consellería de Educación da Xunta de Galicia (1986 e 1987).
-Fundador e presidente do partido político Nacionalistas de Galicia (NG).
-Co-fundador e actual presidente do Grupo Aletheia de Filosofía.
-Fundador e actual Director do Instituto de Estudios Carballiñeses.
-Director da revista Ágora do Orcellón.
-Presidente da asociación Álvaro das Casas.
-Vocal da asociación Amigos da Universidad de Vigo.
-Membro do consello de redacción do boletín Tres Campus (Amigos da Universidade de Vigo).
-Membro cofundador da Táboa da historia de Galicia.
Obras
Colaborador semanal de Diario16 (desde finales dos ochenta e comenzos dos noventa).
-Colaborador semanal de Atlántico Diario, durante cinco anos, co logotipo El Surco (en castellano) e Xermolo (en galego).
-Publicou traballos da súa especialidade (Nietzsche, Wittgenstein, Lóxica…) en libros e revistas filosóficas.
-Colaborador en libros e revistas culturales (Festa da palabra, Encontros coa tradición. Conversas no Ribeiro, Tres Campus, Verbas aos mozos galegos, de Álvaro das Casas -en edición facsímile-, O Manifesto UCRA, de Álvaro das Casas –edición facsímile-, etc).
-Prologuista de varios libros (Nomes do Ribeiro -de Frutos Fernández-, Os nomes beiramariños –de Gerardo Sacau–, Mar adiante, as Xeiras dos Ultreias, etc).
-Coordinador do libro Homenaxe a Neira Vilas e a Balbino, o neno labrego.
